Papu je ovo koštalo života, a narod često kaže da je "obična prehlada": Ako imate ove simptome hitno kod lekara

U februaru 2025. papa Franja je primljen u rimsku polikliniku Gemelli sa bronhijalnom infekcijom koja se razvila u bilateralnu upalu pluća. Pored toga, dijagnostikovana mu je anemija i trombocitopenija, što je zahtevalo transfuziju krvi. Njegovo stanje je neko vreme bilo kritično, ali je postepeno počelo da se poboljšava. Ipak, Vatikan je danas saopštio da je papa Franja preminuo u 89. godini. Koliko je opasna infekcija u plućima?

Upala pluća u oba pluća naziva se bilateralna ili dvostruka pneumonija. Pneumonija je ozbiljna respiratorna bolest koja može da pogodi ljude svih uzrasta i predstavlja značajnu pretnju po zdravlje, a u nekim slučajevima čak i po život. Prepoznavanje ove bolesti u ranoj fazi je ključno za efikasan tretman i izbegavanje komplikacija.

Simptomi pneumonije mogu da variraju i često zavise od uzročnika infekcije, starosti pacijenta i njegovog opšteg zdravlja. Tipični simptomi kao što su kašalj, groznica ili kratak dah mogu pogrešno da se protumače kao obična prehlada ili grip, odlažući pravilnu dijagnozu i lečenje. Stoga je vredno poznavati ceo spektar simptoma kako biste reagovali u pravo vreme i posetili lekara. U ovom članku ćemo detaljno razmotriti sve karakteristične znakove pneumonije.

Pneumonija je infekcija donjih disajnih puteva koja dovodi do upale vazdušnih kesa u plućima. Vazdušne kese u plućima, koje su ispunjene vazduhom u zdravim plućima, pune se tečnošću ili gnojem tokom upale pluća, otežavaju disanje i smanjuju sposobnost pluća da isporuče kiseonik u krv. Ova ozbiljna bolest može da pogodi ljude svih uzrasta, ali deca, starije osobe i osobe sa oslabljenim imunološkim sistemom posebno su u opasnosti.

Pneumonija može da ima različite oblike, u zavisnosti od uzročnika i mesta infekcije. Oni su podeljeni na:

• Pneumonija stečena u zajednici (CAP) - najčešći oblik, stečen van bolničkog okruženja;
• Bolnička pneumonija (HAP) - infekcija stečena u bolnici, često otpornija na lečenje;
• Aspiraciona pneumonija (AP) - uzrokovana udisanjem hrane, tečnosti ili povraćanja u pluća;
• Pneumonija povezana sa ventilacijom (VAP) - javlja se kod pacijenata koji su podvrgnuti mehaničkoj ventilaciji.
• Pneumoniju mogu da izazovu različiti patogeni, uključujući bakterije, viruse, gljivice i parazite. Najčešći uzroci uključuju:
• Bakterije - Najčešći bakterijski patogen koji izaziva pneumoniju je Streptococcus pneumoniae.
• Virusi - Virusnu pneumoniju često izazivaju virusi gripa, respiratorni sincicijski virus (RSV), adenovirusi i koronavirusi.
• Gljive - Iako su ređe, gljivične infekcije takođe mogu da dovedu do upale pluća, posebno kod ljudi sa oslabljenim imunološkim sistemom.
• Paraziti - U nekim delovima sveta, upalu pluća mogu da izazovu paraziti kao što je Plasmodium falciparum, koji izaziva malariju, kao i plućni crvi.

Simptomi pneumonije

Pneumonija je ozbiljna infekcija donjih disajnih puteva koja može da dovede do različitih simptoma u zavisnosti od okidača, starosti pacijenta i opšteg zdravlja. Rano prepoznavanje i razumevanje ovih simptoma je ključno za efikasan tretman i izbegavanje ozbiljnih komplikacija. Ispod su uobičajeni simptomi pneumonije koji mogu da pomognu u ranom otkrivanju ove bolesti.

Kašalj je jedan od najkarakterističnijih simptoma upale pluća. Može da ima različite oblike u zavisnosti od vrste infekcije. Suv kašalj se često javlja na početku virusnih infekcija ili atipičnih bakterijskih pneumonija, kao što su one izazvane Micoplasma pneumoniae. Suv kašalj je dosadan i može biti teško kontrolisati ga bez odgovarajućeg lečenja.

Kako infekcija napreduje, kašalj može da postane vlažan i praćen stvaranjem sputuma. Sputum može da bude različite konzistencije i boje, od bistre, preko žute ili zelene, do krvave. Vlažni kašalj je često rezultat bakterijskih infekcija, kao što su one izazvane Streptococcus pneumoniae.

Groznica je odgovor tela na infekciju i čest je simptom pneumonije. Kod virusne pneumonije, groznica može da bude umerena i često je praćena drhtavicom i znojenjem. Zauzvrat, bakterije kao što je Streptococcus pneumoniae često izazivaju visoku temperaturu koja može da pređe 39°C. Prati je intenzivna mrzlica, znojenje i opšti osećaj malaksalosti.

Dispneja ili osećaj da ste bez daha, ozbiljan je simptom pneumonije koji je rezultat smanjenja sposobnosti pluća da razmenjuju gasove. Blagi nedostatak daha može da se javi tokom vežbanja ili čak u mirovanju, posebno kod starijih ljudi ili onih sa hroničnom bolešću pluća. U uznapredovalim slučajevima, posebno kod pacijenata sa teškom bakterijskom infekcijom, kratak dah može da bude toliko intenzivan da pacijentu treba hitna hospitalizacija i respiratorna podrška.

Bol u grudima je čest simptom pneumonije i može pogrešno da se protumači kao bol u srcu. Pleuritični bol je često posledica upale pleure, membrane koja okružuje pluća. Ova vrsta bola se pogoršava kada kašljete, kijate ili duboko dišete. Intenzivan kašalj takođe može da dovede do bolova u interkostalnim mišićima, što povećava nelagodnost pacijenta.

Proizvodnja sputuma je čest simptom pneumonije, posebno u njenim bakterijskim oblicima. Na početku infekcije sputum može da bude bistar ili beo, tipičan za virusne infekcije. U slučajevima bakterijske pneumonije, sputum postaje žut ili zelen, što ukazuje na prisustvo gnoja. Prisustvo krvi u sputumu može da bude znak teške upale pluća ili oštećenja krvnih sudova u plućima, što zahteva hitnu medicinsku pomoć.

Rano prepoznavanje ovih simptoma i odgovarajući tretman su ključni za brz oporavak i prevenciju komplikacija. Ukoliko se pojave gore navedeni simptomi, posebno u kombinaciji sa visokom temperaturom, otežanim disanjem ili krvavim sputumom, potrebno je što pre konsultovati lekara.

Bonus video:

(Espreso / Mondo / Prenela:M.S.)